Jak wynika z noworocznego badania przeprowadzonego przez portal Pracuj.pl, aż 65% respondentów podchodzi do swojej pracy w 2024 roku pozytywnie, ale zdaje sobie sprawę z wyzwań, które pojawiają się na horyzoncie. Są one związane przede wszystkim z niezbyt napawającą optymizmem sytuacją gospodarczą. Spodziewane trudności nie zniechęcają badanych do podejmowania prób na drodze do rozwoju zawodowego. Wręcz przeciwnie. Z badania wydaje się, że potrzeba poprawienia sytuacji zawodowej jest u respondentów na tyle silna, że aż 81% z nich planuje w 2024 roku podjęcie istotnych kroków w swojej karierze. Skąd bierze się taka potrzeba i dlaczego jest tak silna nawet w niezbyt sprzyjających ku temu czasach?
Kto stoi w miejscu, ten się cofa – to przysłowie, z którego wynika, że rozwijając się w różnych obszarach życia, człowiek pogłębia wartość i zakres swojego życia, a nie uszczupla go z biegiem upływającego czasu. Rozwój jest synonimem ulepszania samego siebie poprzez odpowiednie kształtowanie własnej aktywności życiowej w różnych obszarach ludzkiego życia. Kładzie więc nacisk na możliwości i mocne strony jednostki. Człowiek podejmując trud rozwoju oczekuje gratyfikacji, którą jest sukces. Rozwój zawodowy to składowa rozwoju osobistego, którą, w zależności od poziomu aktywności, można lub nie można wyodrębnić z życiorysu danego człowieka. W obu tych bowiem sferach człowiek nabywa kompetencje i umiejętności. Nabyte w sferze zawodowej można wykorzystywać w życiu prywatnym i odwrotnie.
Nasze zawodowe funkcjonowanie w nowoczesnym społeczeństwie wymaga coraz bardziej nowatorskich przedsięwzięć, będących reakcją na dokonujące się przeobrażenia. Niezbędna jest gotowość do przyjmowania i wprowadzania zmian, umiejętność uczenia się i przystosowywania, a czasem nawet całkowitego zrekonstruowania kariery wskutek braku dostosowania tej dotychczasowej do bieżących warunków rynku pracy. Ponadto nasz styl życia i kariery podlega dewaluacji bądź konstruktywnemu rozwojowi w następstwie przeformułowania systemu wartości, rozbudzenia nowych zainteresowań czy wzrostowi kompetencji. Oczywistym przykładem tego jest rosnące znaczenie tzw. work-life-balance dla coraz to nowych pokoleń pracowników. Przyczyny gruntownych zmian zawodowych mogą być też warunkowane utratą lub zyskaniem zasobów edukacyjnych, kompetencyjnych czy osobowościowych. Wiele z nich jest naturalną konsekwencją rozwojowych przemian w toku naszego życia. Wymienione czynniki, zarówno te związane z najbliższym środowiskiem pracy, jak i osobiste, przyczyniają się do istotnej zmiany w karierze zawodowej. Zmiana ta może iść tak daleko, że często nazwać ją można przełomem.
W niedalekiej przeszłości model zawodowy składał się z trzech etapów: przedzawodowego (nauka, zdobywanie doświadczenia i kształcenie się w konkretnym zawodzie), zawodowego (praca w wyuczonym zawodzie) oraz postzawodowego (przejście na emeryturę). Dziś jest już to nieaktualne. Wybór kierunku studiów lub zdobycie konkretnego zawodu w wieku młodzieńczym nie determinuje całej kariery zawodowej. Zmiana myślenia o edukacji zaowocowała stworzeniem terminu kształcenia ustawicznego (z ang. continuous learning). To proces doskonalenia już zdobytych umiejętności i zdobywania nowych, który trwa przez całe życie. Utrzymanie konkurencyjności na dzisiejszym globalnym rynku oznacza, że organizacje muszą być innowacyjne, adaptacyjne i stale się zmieniać. Osiągnięcie tego zależy od umiejętności i wiedzy siły roboczej, która ma ciągle się uczyć. Dlatego coraz więcej pracodawców wymaga od swoich pracowników nieustannego doszkalania się. Dla jednych to ogromny plus, zwłaszcza dla pracowników z pokolenia Y, dla innych niestety postrzegane jest to jako przymus, głównie dla przedstawicieli poprzednich pokoleń, którzy nie są przyzwyczajeni do multitaskingu i nieustannego aktualizowania wiedzy.
A co na ten temat sądzą respondenci wspomnianego wcześniej badania Pracuj.pl?
Jak podają autorzy, okres świąt to dobry czas na zastanowienie się nad zawodową przyszłością – takiego zdania jest ¾ osób posiadających zatrudnienie, które wzięły udział w badaniu Pracuj.pl. To również dobry czas na refleksję nad minionym rokiem. W kontekście zawodowym ocenia go pozytywnie 4 na 10 respondentów. Podobny odsetek (34%) jest jednak dokładnie przeciwnego zdania. Tylko połowa badanych uważa, że w 2023 roku rozwinęła się zawodowo, zaś 33% nie ma w tym zakresie zdania. Nic zatem dziwnego, że respondenci deklarują, że 2024 rok jest dla nich czasem na ważne decyzje na polu zawodowym.
Wydaje się jednak, że potrzeba poprawienia sytuacji zawodowej jest u badanych przez Pracuj.pl na tyle silna, że aż 8 na 10 z nich uważa, że w bieżącym roku warto podejmować odważne kroki związane z pracą. To nieco więcej niż rok temu, kiedy – jak ujawniło badanie Pracuj.pl – podobnego zdania było 7 na 10 respondentów.
Podejmowanie odważnych kroków zawodowych, szczególnie w trudnych warunkach makroekonomicznych, wymaga rozsądnego planowania, podejmowania przemyślanych decyzji i, przede wszystkim, silnej motywacji. Zdaniem ponad połowy (56%) respondentów, w jej znalezieniu mogą pomóc noworoczne postanowienia związane z pracą. 51% deklaruje, że je posiada. Czego dotyczą? Najwięcej, bo aż 73% postanowień noworocznych dotyczy zmiany pracy. Na drugim miejscu plasują się te związane z rozwojem zawodowym i nabywaniem nowych kompetencji – obiecuje to sobie 55% badanych. Trzecia z kolei jest dbałość o równowagę między pracą i życiem osobistym, którą jako postanowienie na 2024 rok deklaruje 39% respondentów. Co ciekawe, staranie się o podwyżkę znajduje się dopiero na czwartym miejscu listy najczęstszych noworocznych postanowień związanych z pracą – deklaruje je 35% osób, które takie postanowienia posiadają. Listę najpopularniejszych noworocznych postanowień zawodowych zamyka staranie się o zupełną zmianę zawodu, które zadeklarowało w badaniu Pracuj.pl 24% respondentów.
Ale rozsądne zdobywanie nowych kompetencji i umiejętności nie powinno li tylko wynikać z naszej potrzeby wewnętrznej, choć idealnie jeżeli jest tym zmotywowane. Należałoby się też zastanowić czy będzie to poszukiwane na rynku pracy, po prostu użyteczne. W raporcie PARP pod tytułem „Trendy kształtujące polskie branże i kompetencje przyszłości” czytamy:
„Nie wiemy co dokładnie wydarzy się na polskim rynku pracy w ciągu pięciu najbliższych lat, to znaczy do 2028 r. Porównywanie przeszłych prognoz z rzeczywistością uczy pokory. Niepewność ta wynika z faktu, że rzeczywistość rynku pracy to efekt interakcji czynników politycznych, technologicznych, ekonomicznych i społeczno-kulturowych. Co więcej, możemy uznać za prawdopodobne, że pojawią się zjawiska, o których obecnie nie myślimy lub oceniamy jako bardzo mało prawdopodobne, a które mogą mieć ogromny wpływ na rynek. Pandemia COVID-19 i wojna za naszą wschodnią granicą pokazały, że warto być przygotowanym.”
Jakie zatem kompetencje będą „w cenie” według autorów analizy PARP?
„Kompetencje przyszłości wspólne dla wielu branż należą do kategorii ogólnych umiejętności, które dobrze przygotowują do zmian związanych z oddziaływaniem trendów i kierunków rozwoju sektorów. Do takich międzybranżowych kompetencji przyszłości zaliczamy kompetencje związane z komunikacją, relacjami i współpracą, a także z organizacją pracy, zarządzaniem i planowaniem oraz kompetencje analityczne, kompetencje cyfrowe, jak też umiejętności rozwijania się, twórczości i innowacyjności.”
A czy Państwo mają już swoje postanowienia na 2024 rok? Ze swojej strony zachęcam do pochylenia się nad propozycją kompleksowego szkolenia otwartego credit management pod marką PICM Professional©. To unikalne na polskim rynku kompleksowe szkolenie otwarte w zakresie kontroli kredytowej należności handlowych oraz zarządzania kredytem kupieckim. Początek roku to dobry moment aby plany i postanowienia wdrożyć w życie!
W międzyczasie zachęcam do lektury najnowszego wydania Credit Manager Magazine oraz rezerwacji terminu w kalendarzu na tegoroczną konferencję Credit Risk 2024!
