Credit Manager Magazine 2/2021

13 CREDIT MANAGER MAGAZINE Luty / february 2021 MAKROEKONOMIA Srebrna gospodarka, czyli złoto które osiwiało Prognozowany przez demografów proces starzenia się społeczeństwa następuje na naszych oczach. W listopadzie 2020 roku liczba emerytów w ZUS przekroczyła 6 mln osób, co oznacza, że od 2015 roku zwiększyła się o 1 mln osób. Jeśli popatrzeć szerzej to w wieku poprodukcyjnym na koniec 2020 roku było w Polsce 8,6 mln osób to prawie ¼ populacji, a będzie jeszcze więcej. dr Antoni Kolek, Oskar Sobolewski Instytut Emerytalny Sp. z o.o. Bazując na danych Głównego Urzędu Sta- tystycznego warto w szczególności wskazać, że do 2050 roku liczba ludności Polski wy- niesie 33,1 mln osób, obniżając się względem 2020 roku o 5,4 mln osób. W przypadku osób w wieku produkcyjnym prognozowany jest spadek liczby Polaków o 8,0 mln osób. Oznacza to, że ta grupa wiekowa skurczy się o ponad 35%. Z kolei populacja osób w wieku poprodukcyjnym rośnie do roku 2056 - osią- gając poziom 12,3 mln, a następnie zaczyna spadać do 10,2 mln w 2080 roku. Przyczyną spadku populacji w wieku poprodukcyjnym po 2056 roku jest wymieranie wyżu demo- graficznego lat osiemdziesiątych XX wieku (szczególnie rocznik 1983) oraz wchodze- niem w wiek poprodukcyjny osób z niżu demograficznego przełomu XX i XXI wieku. Przemiany demograficzne związane ze zmia- ną struktury wiekowej społeczeństwa wiązać się będą zarówno z mniejszą liczbą osób na rynku pracy, co wynika ze zmniejszania się liczby osób w wieku produkcyjnym i bra- ku polityki migracyjnej jak też zwiększaniu się liczby osób w wieku poprodukcyjnym. W 2020 roku na rynek pracy weszło około 350 tys. osób, z kolei uprawnienia emerytal- ne nabyło ponad 700 tys. osób. W praktyce oznacza to, że złoty okres rozwoju mamy już za sobą i należy zastanowić się w jaki sposób efektywniej zarządzać zasobami państwa. Zgodnie z wynikami badań medycznych wraz z wiekiem potencjał ekonomiczny po- pulacji w wieku poprodukcyjnym zmniejsza się. Zdolność do wydajnej pracy i możliwość tworzenia PKB, a także wykonywania innych ról społecznych znacząco się ogranicza. Wraz ze starzeniem się społeczeństwa i zmianą struktury ludności Polski należy spodzie- wać się coraz mniejszego efektu popytowego w gospodarce. Wszak zmniejszająca się liczba obywateli nie będzie w stanie wyprodukować tyle samo co poprzednie pokolenia, ale też nie będzie potrzebowała aż tyle dóbr i usług. Biorąc pod uwagę strukturę dochodów go- spodarstw domowych na 1 osobę należy za- uważyć, że jeszcze w 2018 roku dzięki szczy- towi koniunktury gospodarczej, odnotowano największą liczbę osób pracujący i trzymują- cy się z pracy najemnej. Jednak zmiana struk- tury społecznej determinowana procesami demograficznymi przyczyni się do spadku odsetka gospodarstw domowych utrzymu- jących się z pracy najemnej i jednoczesnego wzrostu odsetka gospodarstw domowych, których głównym źródłem utrzymania będą transfery społeczne. Można prognozować, że w 2030 roku od- setek gospodarstw domowych utrzymują- cych się z pracy najemnej może obniżyć się poniżej 50%, w roku 2050 osiągnąć poziom 43%, a w 2080 spaść do 39%. Z kolei odse- tek gospodarstw domowych utrzymujących się ze świadczeń z ubezpieczeń społecznych ( w tym z emerytur) rosnąć będzie do 30% w 2030 roku oraz 35% w 2050 roku oraz 37% w 2080 roku. Oznacza to, że w kolejnych de- kadach struktura dochodów gospodarstw domowych uleganie znaczącej zmianie. War- to także zaznaczyć, że wpływ na zamożność gospodarstw domowych emerytów wpływ będzie mieć poziom produktu narodowego wytworzonego w zmienionych warunkach społeczno-gospodarczych. Trudno oczeki- wać, że w sytuacji gdy nastąpi wzrost liczby Źródło: GUS, Sytuacja gospodarstw domowych w 2018 r. w świetle wyników badania budżetów gospodarstw domowych, Warszawa 2019 r. Wykres 1. Struktura przeciętnego miesięcznego dochodu rozporządzalnego na 1 osobę w gospodarstwach domowych ogółem w 2018 r.