VADEMECUM
Poważnym ryzykiem działalności przedsiębiorstwa jest możliwość opóźnienia otrzymania, a w najgorszym przypadku nieotrzymania należności za dostarczone towary bądź usługi. Powoduje to obniżenie płynności i kłopoty z regulowaniem zobowiązań wobec dostawców. Opóźnienia płatności mogą powstawać nie tylko w małych przedsiębiorstwach lecz również w tych posiadających uprzywilejowaną pozycję na rynku. Pewna część niezapłaconych należności może doprowadzić do bankructwa nawet dobrze prosperujące przedsiębiorstwo, które wpłynie na kłopoty jego partnerów biznesowych. Dlatego możliwość nieotrzymania płatności za należności w terminie, bądź wcale, należy do bardzo ważnych kategorii ryzyka prowadzenia działalności gospodarczej.
Zarządzanie ryzykiem kredytowym stanowi ważny element prawidłowego działania przedsiębiorstwa. Proces ten można przedstawić jako cykl składający się z czterech faz:
- Definiowanie kryteriów i zasad polityki ryzyka kredytowego wraz z opracowaniem procedur i narzędzi jej realizacji,
- Analiza klientów oraz otoczenia, połączone z wyborem instrumentów ograniczania ryzyka kredytowego i narzędzi zarządzania należnościami,
- Monitorowanie bieżącego ryzyka (należności),
- Windykacja, czyli odzyskiwanie trudnych należności.
Fazy te wzajemnie się uzupełniają, a analiza jest jedną z części tego procesu. Jest ważna, ponieważ stanowi narzędzie filtrujące klientów i transakcje z nimi związane, ale nie może być rozważana niezależnie od pozostałych części (faz).
POCZĄTEK: Definiowanie kryteriów i zasad polityki ryzyka wraz z opracowaniem procedur i narzędzi jej realizacji
Polityka kredytowa powinna być czymś więcej niż tylko zbiorem wskazań technicznych zarządzania należnościami. Właściwie zdefiniowana może być punktem odniesienia dla całego przedsiębiorstwa (nie tylko działu finansowego) odnośnie finansowania sprzedaży. Dobrze napisana, wszechstronna polityka kredytowa jest pomocna także w bieżącym dialogu z klientami. Polityka wyznacza oraz formalizuje cele operacyjne przedsiębiorstwa, ustala zakres uprawnień udzielania kredytu kupieckiego, definiuje oczekiwania oraz odpowiedzialność, a także poprawia współpracę z innymi departamentami przedsiębiorstwa, zwłaszcza sprzedaży.
ANALIZA: Analiza klientów i otoczenia
Celem analizy ryzyka kredytowego jest: (1) ocena wiarygodności kredytowej klientów, (2) zdobycie wiedzy o działalności gospodarczej klienta i jego pozycji na rynku, (3) określenie dopuszczalnego dla przedsiębiorstwa ryzyka kredytowego związanego z kontrahentem oraz (4) zakreślenie ram i warunków współpracy z klientem. Kluczowym celem analizy jest zbudowanie i utrzymanie dochodowego portfela klientów. Nie oznacza to, że dążymy do całkowitego unikania ryzyka kredytowego lub uznajemy za najlepszy portfel ten, w którym nie ma trudnych należności, ale uważamy, iż najlepszym portfelem klientów (należności) jest ten, który przynosi największe dochody.
MONITOROWANIE: Monitorowanie bieżącego ryzyka (należności)
Monitoring należności to działania nadzorujące spłatę zobowiązań w celu zminimalizowania opóźnień w płatnościach kontrahentów. Niezbędny w działaniach każdej firmy, ponieważ pozwala namierzyć nawet kilkudniowe opóźnienie. Wszystkie narzędzia stosowane w monitoringu należności mają na celu w sposób łagodny poinformować kontrahenta o zbliżającym się terminie płatności lub jego upływie. Zazwyczaj zawierają przypomnienie o konieczności zapłaty, numer konta, na który ma zostać uiszczona i ewentualnie, w razie zastrzeżeń, prośbę o kontakt.
WINDYKACJA: Windykacja, czyli odzyskiwanie trudnych należności
Jeśli pomimo stosowania monitoringu należności klient nie reguluje swoich zobowiązań, sprawa powinna przejść do kolejnego etapu, tj. windykacji polubownej. Celem windykacji polubownej jest przeprowadzenie szybkiego i efektywnego procesu odzyskania należności z zastosowaniem narzędzi adekwatnych do danej kategorii wierzytelności. Przedsiębiorca powinien skupić się na inwestowaniu środków we własny dział windykacji lub dokonaniu outsourcingu. Kolejnym etapem jest windykacja twarda gdzie windykatorzy posługują się o wiele bardziej poważnymi sankcjami. Twarda windykacja dotyczy jedynie tzw. dłużników trudnych.
Masz jakieś sugestie? Nie znalazłeś tego czego szukałeś? Napisz do nas: picm@picm.pl
