Credit Manager Magazine 9/2022

56 www.creditmanagermagazine.pl WRZESIEŃ / SEPTEMBER 2022 MAKROEKONOMIA regulacje szczególnie uderzą w polski sektor energii, zwłaszcza w kopalnie węgla, uzna- wane za jedno z największych źródeł emisji metanu w UE. Strategia w zakresie wodoru Wodór jest bezemisyjnym nośnikiem energii, który ma stopniowo zastępować gaz ziem- ny jako nośnik energii m.in. w energetyce i przemyśle, a tym samym pomóc w dekarbo- nizacji gospodarki UE. Szersze wykorzysta- nie wodoru wymaga m.in. modernizacji ga- zociągów, które muszą być szczelniejsze, aby mogły przesyłać wodór. W większości istnie- jących gazociągów ze względów technicz- nych i bezpieczeństwa możliwe jest zmie- szanie tylko niewielkich ilości wodoru i gazu (maksymalnie 20%). Ponadto wyzwaniem jest rozwój produkcji wodoru przy wykorzy- staniu źródeł bezemisyjnych na przemysłową skalę. Obecnie ponad 95% produkowanego wodoru wiąże się z paliwami kopalnymi, a z wykorzystaniem OZE wytwarza się mniej niż 1% z uwagi na znacząco wyższy koszt. W przyjętej w lipcu 2020 r. strategii w za- kresie wodoru na rzecz Europy neutralnej dla klimatu Komisja zakłada potencjał pro- dukcyjny do 1 mln ton wodoru przy wyko- rzystaniu OZE do 2024 r. i nawet 10 mln ton wodoru z elektrolizerów o mocy 40 GW do 2030 r. – ma on wówczas stać się istotnym elementem systemu energetycznego (obecnie globalna produkcja to ok. 115 mln ton). KE nadaje priorytet zielonemu wodorowi z ener- gii wiatrowej i słonecznej. Od 2030 r. wodór z OZE ma być wykorzystywany na szeroką skalę w branżach trudnych do zdekarbo- nizowania (np. produkcja stali). Zostawia jednak furtkę dla wykorzystania w krótkim i średnim okresie „niskoemisyjnego” (tj. nie- bieskiego) wodoru, przy którego produkcji wykorzystywany jest gaz ziemny. Polska jest jednym z unijnych liderów pro- dukcji wodoru, ale jest towodór „szary” (zwę- gla), który nie jest promowany w strategii UE. Polski przemysł widzi przede wszyst- kim szansę w konwersji wodoru „szarego” na „niebieski” (z gazu ziemnego), który naj- prawdopodobniej będzie tolerowany przez UE w okresie przejściowym. Natomiast du- żym wyzwaniem jest promocja „zielonego” wodoru, ponieważ – nawet długofalowo – trudno będzie Polsce (państwu o znacznie mniej korzystnych warunkach pogodowych od choćby Hiszpanii) stworzyć nadwyżki w produkcji OZE, które mogą być do tego wykorzystane. Transeuropejskie sieci energetyczne Budowa transeuropejskiej sieci energetycz- nej (TEN-E) jest polityką skoncentrowaną na łączeniu infrastruktury energetycznej krajów UE. Zrealizowanie celu budowy efektywnego wspólnego rynku energii w UE oznaczałoby również zwiększenie bezpieczeństwa energe- tycznego poprzez możliwość dywersyfikacji kierunków dostaw energii. Brak wystarczających połączeń między pań- stwami stanowił dotychczas kluczową barierę w wewnętrznym handlu energią. UE poma- ga więc krajom w realizacji priorytetowych – z punktu widzenia całości UE – projektów, głównie współfinansując infrastrukturę ener- getyczną. Wobec nowych celów klimatycznych także rozporządzenie TEN-E wymagało rewizji. KE pod koniec 2019 r. przedstawiła inicjaty- wę jego zmiany, która nie ograniczyła się do aktualizacji korytarzy, ale wprowadziła wy- móg tworzenia odpowiedniej infrastruktury do wykorzystania nowych niskoemisyjnych technologii, w tym morskich farm wiatro- wych i gospodarki wodorowej. W ocenie Komisji przekształcenie istniejącej infrastruktury gazu ziemnego do przesyłu wodoru może przyczynić się do racjonalnej (pod względem kosztów) transformacji ener- getycznej – koszt tej operacji jest zdecydowa- nie niższy niż w przypadku budowy nowych gazociągów wodorowych. Komisja propo- nuje utworzenie nowej kategorii inwestycji, tj. inteligentnych sieci gazowych, aby umoż- liwić zastąpienie gazu ziemnego czystymi ga- zami. Priorytetowo we wniosku KE traktuje się inteligentne sieci elektroenergetyczne, magazyny energii, natomiast infrastruktura ropy naftowej i gazu ziemnego nie będzie kwalifikować się do wsparcia. Polska wraz z pozostałymi państwami V4 wy- rażały poparcie dla możliwości wydłużenia finansowania infrastruktury gazowej poza ho- ryzont 2029 r. z uwagi na konieczność dokoń- czenia planowanych inwestycji, a także możli- wość mieszania wodoru z gazem. Strategia integracji systemów energetycznych Jednym ze sposobów osiągnięcia neutral- ności klimatycznej jest integracja systemów energetycznych, której celem jest system jako całość. Poprzez łączenie poszczególnych no- śników energii, infrastruktury energetycznej i wszystkich sektorów zużycia system ma być planowany i zarządzany w sposób skoordy- nowany. W obecnym modelu zużycie energii w transporcie, przemyśle i budynkach funk- cjonujewosobnychłańcuchachwartościiwra- mach różnych regulacji i rozdzielonej infra- struktury, co utrudnia dyfuzję innowacyj- nych rozwiązań. Integracja sektorowa ozna- cza łączenie sektorów ze sobą np. poprzez elektryfikację transportu i połączenie go z sys- temem elektroenergetycznym. Silne powią- zania międzysektorowe w obecnym systemie UE mają stworzyć warunki, w których różne nośniki energii mogą konkurować na rów- nych zasadach i wykorzystywać cały poten- cjał zmniejszenia emisji. KE określiła trzy główne filary tej strategii. Po pierwsze, system energetyczny ma funkcjo- nować w obiegu zamkniętym, którego pod- stawą jest efektywność energetyczna.Wprak- tyce ma się to przejawiać bardziej efek- „W przyjętej w lipcu 2020 r. Strategii w zakresie wodoru na rzecz Europy neutralnej dla klimatu Komisja zakłada potencjał produkcyjny do 1 mln ton wodoru przy wykorzystaniu OZE do 2024 r. i nawet 10 mln ton wodoru z elektrolizerów o mocy 40 GW do 2030 r. – ma on wówczas stać się istotnym elementem systemu energetycznego (obecnie globalna produkcja to ok. 115 mln ton).” „Najważniejszym aspektem sytuacji na rynku energii będą wysokie ceny ropy i gazu, które wzrosły po wybuchu wojny. Jednak nawet jeśli wojna się zakończy, to – z uwagi na utrudnienia logistyczne i duży popyt na ograniczoną podaż nierosyjskich paliw kopalnych – Europa jeszcze długo będzie odczuwała wysokie ceny.”