Credit Manager Magazine 9/2022

55 www.creditmanagermagazine.pl WRZESIEŃ / SEPTEMBER 2022 MAKROEKONOMIA Społeczny Fundusz Klimatyczny jest rozwią- zaniem dalece niewystarczającym, zwłaszcza z polskiej perspektywy. Mając na uwadze z jednej strony dużą skalę potrzeb, a z dru- giej fakt, że pochodzi ze środków z systemu ETS, które już teraz są w budżetach państw członkowskich. Dla najuboższych polskich gospodarstw domowych Instytut Ekono- miczny oszacował 50% wzrost udziału kosz- tów energii w wyniku wprowadzenia opłat za emisje w transporcie indywidualnym i aż 108% wzrost kosztów ogrzewania w budyn- kach mieszkalnych. Dyrektywa OZE Dyrektywa o odnawialnych źródłach ener- gii ustanawia krajowe cele dot. udziału OZE w krajowych systemach energetycznych. Obec- ny cel dla całej Unii został uchwalony przed aktualizacją celu redukcji emisji i wynosi 32%. Projekt zmiany dyrektywy zakłada wzrost o minimum 40%. Co więcej, dyrekty- wa podniesie cele szczegółowe, np. dotyczące udziału OZE w transporcie, w ciepłownictwie, a także udziału zaawansowanych biopaliw. Zaostrzone zostaną regulacje dot. biomasy, biogazu i biopaliw, co wzbudza kontrowersje. Wprowadzone regulacje mają m.in. ograni- czyć zużycie drewna. Komisja rozważa system promowania gazu ziemnego i wodoru uzy- skiwanego z paliw kopalnych, jeżeli może to przyczynić się do zmniejszenia emisji w krót- kim okresie. Sprzeciwiają się temu organiza- cje ekologiczne i część przemysłu związanego z OZE. Sektor biopaliw jest ważny dla Polski, ze względu na to, że stanowią one 72% OZE w polskim miksie energetycznym (dane GUS za 2020 r). Dyrektywa o opodatkowaniu energii Pierwotnie dyrektywa miała na celu harmoni- zację stawek podatkowych dotyczących ener- gii elektrycznej i produktów energetycznych (jak np. paliwa). Znajduje się w niej jednak bardzo dużo wyjątków, które pozwalają pań- stwom członkowskim wspierać paliwa ko- palne przez zwolnienia z podatku. Dyrekty- wa pozwala np. na obniżoną stawkę podatku dla diesla. KE próbowała już przeprowadzić reformę tej dyrektywy w 2015 r., ale wobec sprzeciwu państw członkowskich wycofała tę propozycję. Komisja planuje połączyć minimalne stawki podatków określone w dyrektywie z emisyj- nością danego paliwa. Znowelizowana dy- rektywa ma też zawierać ulgi dla OZE i paliw alternatywnych w transporcie. Polska będzie lobbować za możliwie niskimi stawkami opo- datkowania paliw, przywołując argumenty o zagrożeniu nasilenia się zjawiska ubóstwa energetycznego. Dyrektywa o efektywności energetycznej Dyrektywa o efektywności energetycznej na- kłada na państwa członkowskie obowiązek redukcji zużycia energii i przygotowywania krajowych planów efektywności energetycz- nej. Wskazuje ona obecnie niewiążący cel wzrostu efektywności energetycznej dla całej UE na 2030 r. (32,5%). Pomimo obowiązy- wania dyrektywy zużycie energii w UE cały czas rośnie, utrudniając osiąganie celów kli- matycznych. Z tego powodu Komisja zaproponowała pod- niesieniu obecnego celu do 36% dla zużycia energii końcowej i do 39% w przypadku zu- życia energii pierwotnej. Ponadto noweli- zacja przewiduje zaostrzenie obowiązków dotyczących rocznych oszczędności energii i wprowadza ukierunkowane środki ochro- ny konsumentów podatnych na zagrożenia, a także nowe przepisy zmniejszające zużycie energii w budynkach sektora publicznego. Strategia na rzecz energii z morskich farm wiatrowych W listopadzie 2020 r. KE przyjęła Strategię UE mającą na celu wykorzystanie potencjału energii z morskich źródeł odnawialnych na rzecz neutralnej dla klimatu przyszłości, któ- ra zakłada, że zainstalowane moce wytwór- cze tej technologii wzrosną z 12 GW do mi- nimum 60 GW w 2030 r. i 300 GW w 2050 r. W ocenie KE morskie farmy wiatrowe mają stać się kluczowym elementem miksu ener- getycznego UE i będą mogły zaspokoić nawet 30% popytu na energię elektryczną w Euro- pie w 2050 r. Oprócz tego Komisja zakłada wytwarzanie w 2050 r. 40 GW energii oceanicznej oraz wykorzystanie innych innowacyjnych tech- nologii, np. pływających elektrowni wiatro- wych i słonecznych. Potrzebne do tego inwe- stycje szacuje obecnie na ok. 800 mld euro i mają one zostać sfinansowane m.in . ze środ- ków z programu InvestEU zarządzanego przez Europejski Bank Inwestycyjny, a także z In- strumentu Odbudowy i Zwiększania Odpor- ności (element NextGenerationEU). Obecnie Polska nie posiada żadnych farm na Bałtyku, jednak według Polityki energetycz- nej Polski do 2040 r. do 11 GW mocy zosta- nie zainstalowana do końca przyszłej dekady (całkowita moc zainstalowana polskich elek- trowni to ponad 50 GW). Strategia w zakresie metanu Globalne ocieplenie jest konsekwencją uwal- niania się do atmosfery gazów cieplarnia- nych, zwłaszcza dwutlenku węgla (CO 2 ), ale przyczyniają się do niego także inne gazy – drugi pod względem szkodliwości jest me- tan (CH4). Jego emisje stanowią podwójne zagrożenie: zatrzymują ciepło w atmosferze i zwiększają zanieczyszczenie powietrza. Ogra- niczenie emisji metanu stało się więc natural- nym celem obok redukcji CO 2 . Choć w UE jedynie ok. 19% antropogenicznych emisji metanu pochodzi z sektora energii (wobec 53% z rolnictwa i 26% z odpadów), to wła- śnie ten obszar został przez KE uznany za priorytetowy, ponieważ w sektorze energii można ograniczyć emisje metanu w sposób generujący najmniejsze koszty. By zrealizować związany z „Fit for 55” cel redukcji emisji gazów cieplarnianych o 55%, konieczna jest do 2030 r. redukcja emisji me- tanu o 35–37% (w porównaniu z 2005 r.). Odpowiadając na to wyzwanie, 14 paździer- nika 2020 r. KE przedstawiła strategię na rzecz ograniczenia emisji metanu. Wśród pla- nowanych działań są m.in . ujednolicenie ram sprawozdawczych kwestii emisji metanu, utworzenie międzynarodowego niezależnego obserwatorium emisji metanu i ulepszenie sa- telitarnego nadzoru nad emisjami. Przedsię- wzięcia w sektorze energii mają dotyczyć ca- łego łańcucha dostaw ropy, gazu (w tym gazu skroplonego LNG i biometanu) oraz węgla. Największe obawy co do nowych regula- cji mają europejscy przedsiębiorcy, którzy wskazują, że spodziewane koszty podwyższe- nia standardów są przez KE niedoszacowane i będą dla nich dużym obciążeniem. Nowe „Propozycja dyrektywy ETS zakłada, że państwa członkowskie powinny przeznaczyć całość swoich dochodów z aukcji uprawnień do emisji na projekty związane z klimatem i energią. Dotychczas obowiązek taki dotyczył jedynie połowy środków. Zgodnie z inicjatywą dochody te mogą dotyczyć ewentualnego łagodzenia społecznych skutków transformacji na wrażliwe gospodarstwa domowe, mikroprzedsiębiorstwa i użytkowników transportu.”