Credit Manager Magazine 2/2022

Robert Dyrcz Redaktor Naczelny Założyciel i Prezes Zarządu PICM 3 CREDIT MANAGER MAGAZINE LUTY / FEBRUARY 2022 OD REDAKCJI Szanowni Państwo, Świat, w którym funkcjonujemy, zmienia się szybciej niż jesteśmy w stanie to zarejestrować. Coraz częściej słyszymy o sztucznej inteli- gencji, dronach, nanotechnologii, pojazdach autonomicznych i wszystkich tych zdobyczach cywilizacji, które nadal wydają się być tylko ciekawostkami naukowymi albo scenariuszem filmu science fiction. Pracujemy więcej i szybciej, a wciąż brakuje nam czasu. Problemy, które musimy rozwiązywać są skomplikowane, a czasami nie wiemy, w którym kierunku dokładnie iść. To czego doświadczamy nazwa- ne zostało w ostatnim czasie terminemVUCA, co jest akronimem pochodzącym od angielskich słów, a oznaczajacym świat zmienności (volatility), niepewności (uncertainty), złożoności (complexity) i niejednoznaczności (ambiguity). Zmienność, to znaczy, że coraz trudniej nam przewidzieć tempo przyszłych wydarzeń, jak digitalizacji rynku pracy, skali ruchów migra- cyjnych w Europie, czy konfliktów światowych. Wszystkie te czynniki prowadzą do poczucia niepewności, niepokoju. Dzisiaj zmiany są szybsze niż kiedykolwiek, a ich orbita jest globalna i ma wpływ zarówno na biznes, jak i na nastroje społeczne. Złożoność należy ro- zumieć jako połączenie wielu zjawisk oraz informacji. Dobrym przykładem jest Big Data, czyli duże, obszerne i zmienne bazy danych, dające dostęp do wiedzy jakiej prawie nie jesteśmy w stanie przetworzyć i przyswoić. Natomiast niejednoznaczność mówi nam o tym, że wyjaśnianie świata tylko z perspektywy rozumu i logiki nie wystarcza, a bazowanie na poprzednich doświadczeniach nie przekłada się na efektywne planowanie. Czy dzisiaj, tu i teraz, żyjemy w świecie VUCA? Jan Kolański, założyciel i prezes zarządu grupy kapitałowej Colian, w ostatnim wywia- dzie dla wnp.pl , powiedział: „Pamiętajmy, że pandemiczna rzeczywistość jest mało przewidywalna. Dziś, w kontekście łańcuchów do- staw, sytuacja wydaje się być względnie ustabilizowana, ale naprawdę nie wiemy co przyniesie przyszłość. Trzeba być przygotowanym na różne scenariusze...”. W jego ocenie, w niepewnej rzeczywistości, należy przygotować kilka scenariuszy działania, ale też umiejętnie je modyfikować. I dodaje: „Zakładam, że w najbliższym czasie nastąpią duże przetasowania na rynku. W wielu branżach firmy zaczęły tracić płynność finansową. Nie wszyscy będą w stanie wyjść z kryzysu obronną ręką.”. A czego potrzebujemy osobiście aby odnaleźć się w nowej rzeczywistości? Potrzebujemy umiejętności rozwijania i pielęgnowania w sobie zdolności do odważnego adaptowania się do nieoczekiwanych wydarzeń. Według twórcy koncepcji VUCA, Thomas’a Fried- man’a, amerykańskiego dziennikarza i publicysty, ciekawość i pasja to kluczowe składowe edukacji w świecie. Umysł „łaknący”, który łączy ciekawość z pasją poznawania, napotka mniej przeszkód w odnajdowaniu się, w dynamicznie zmieniających się okolicznościach. Rzeczywistość VUCA wymaga od nas ciągłej nauki, pobudzania kreatywności i zwinności (Agile Management). Sposób, w jaki po- strzegamy swoje możliwości, ma ogromne znaczenie w adaptowaniu się do zmian. Jak zatem postrzegać swoje umiejętności, aby wiodło nam się dobrze? Może potrzeba nam więcej optymizmu? Optymista potrafi zna- leźć pozytywne aspekty niemal w każdej sytuacji. Jest też osobą przekonaną, że złe doświadczenia nie są stanem permanentnym, dlate- go należy czynnie poszukiwać efektywnych rozwiązań. Ponadto, optymista nie skupia się na rozpamiętywaniu problemów (biadoleniu), tylko skupia się na działaniu, które pozwala pokonać przeszkody w drodze do celu. I to ostatnie jest słowem kluczowym. Ludziom bez celu (życiowego, zawodowego etc.), jest niezwykle trudno mieć optymistyczne nastawienie do życia. Albo inaczej: zauważcie Państwo, że pesymistom najbardziej właśnie brakuje tego – celu. Często po prostu „płyną” przez życie z prądem istniejących okoliczności, nie wiedząc, do którego brzegu zmierzają, albo wybrzydzając, że ten brzeg (cel), jest zbyt stromy a tamten zbyt płaski. Simon Sinek, znany w świecie mówca motywacyjny, mówi: „Optimists focus on the place they are going. Pessimists focus on the obstacles along the route. To become an optimist, simply look ahead” [Optymiści skupiają się na celu, do którego dążą. Pesymiści koncentrują się na przeszko- dach po drodze. Aby stać się optymistą, po prostu patrz do przodu]. Parafrazując tytuł dość popularnego ostatnio filmu, można zmienić trochę końcówkę na „look up!” [patrz w górę]. A co jest jeszcze ważne aby być optymistą? Realnie, bez nadmiernej skromności, dostrzegajmy swoją winę w porażkach. Przesadą jest obwinianie się za całe zło, które się przytrafia, jak i dopatrywanie się winy tylko w czynnikach zewnętrznych. Śmiało patrzmy w przyszłość. To co nadejdzie nie jest ustalone z góry, swoje przyszłe życie budujemy już teraz, dlatego każda zmiana będzie mieć na nie wpływ. Zamartwiając się o przyszłość i stojąc w miejscu, rzeczywiście niewiele zmienimy w sprawach, które obecnie nam nie odpowia- dają. Nie martwmy się na zapas. Pesymiści bardzo często układają w głowie najczarniejsze scenariusze. Niektórzy upierają się również, że dzięki temu przynajmniej unikną rozczarowań. Jest to jednak błędne myślenie, które zabija radość z chwili obecnej. A dlaczego warto być optymistą? Optymiści są bardziej zadowoleni z pracy i mniej narażeni na wypalenie zawodowe. Optymiści łatwiej nawiązują kontakty społeczne oraz częściej żyją w udanych związkach. Optymiści mają wyższe poczucie własnej wartości. Optymiści są mniej narażeni na stres i lepiej śpią. Optymiści cieszą się wreszcie lepszym zdrowiem. A co z realizmem? To często zarzut stawiany optymistom przez pesymistów. Realista podchodzi do życia w sposób obiektywny. Czy podejmowanie decyzji lub działania w oparciu o racjonalne zrozumienie sytuacji, pozbawione narzekania na okoliczności, ale też dostrzeganie ryzyka, nie jest realizmem? Czy w świecie VUCA racjonalne zrozumienie sytuacji może być dokonane inaczej niż przez umysł pełen pasji, głodny i ciekawy faktów z otaczającej nas rzeczywistości? Mam nadzieję, że działalność Polskiego Instytutu Credit Management oraz lektura Credit Manager Magazine, daje Państwu pokarm dla umysłu łaknącego wiedzy w zakresie mądrego zarządzania ryzykiem kredytowym. Miłej lektury!